Tom I

Rozdział 1. Kosmos i grawitacja

Chociaż ludzie obserwowali niebo i gwiazdy od zarania dziejów, to zdecydowana większość odkryć w dziedzinie astronomii nastąpiła stosunkowo niedawno – w ostatnich kilkudziesięciu latach. Stały się one możliwe dzięki znacznemu udoskonaleniu metod obserwacyjnych wykorzystujących najnowsze odkrycia fizyki. Powstały nowe techniki oparte głównie na elektronice; powstała też technika rakietowa. Dzięki temu kosmos można obserwować nie tylko z Ziemi, ale również z przestrzeni kosmicznej za pomocą umieszczonych tam przyrządów. Odbywamy też wyprawy kosmiczne, wysyłając ludzi, sondy i roboty. Niemal codziennie jesteśmy świadkami nowych, ważnych odkryć, które nieustannie poszerzają horyzonty naszej wiedzy.

W rozdziale tym przybliżymy obecny stan wiedzy na temat najbliższych nam ciał kosmicznych: Księżyca, planet, Słońca. Dowiesz się, czym są komety i meteory, z czego wynikają fazy Księżyca. Opiszemy odległe od nas gwiazdy i galaktyki – czyli zbiorowiska gwiazd. Znajdziesz tu też trochę „historii” – chcemy pokazać, jak wyglądał Wszechświat oglądany oczami naszych przodków, jak na przestrzeni dziejów kształtowały się poglądy na temat pochodzenia, budowy i położenia najbliższych, dostrzegalnych gołym okiem, sąsiadów kosmicznych.

Nasi przodkowie obserwowali głównie to, co dostrzegali gołym okiem. Obecnie, dzięki coraz doskonalszym narzędziom, możemy oglądać i opisywać nawet najdalsze obiekty, znajdujące się na krańcach naszego obserwowalnego Wszechświata. Obiekty te, podobnie jak Słońce i inne gwiazdy, emitują światło, które pokonuje ogromne odległości w przestrzeni, zanim dotrze do nas. Im obiekt jest bardziej odległy, tym dłuższą drogę do pokonania ma światło. Fascynujące jest to, że najdalsze obserwowane obiekty widzimy dziś tak, jak wyglądały miliardy lat temu! Możemy zajrzeć w głąb czasu i obserwować zjawiska, które wtedy następowały.

Wędrując w czasie, dowiemy się, jak nasz Wszechświat mógł wyglądać w przeszłości i zastanowimy się, jaka może go czekać przyszłość. W naszej wędrówce dotrzemy aż do początku Wszechświata oraz do początku czasu i przestrzeni, bowiem, według poglądów współczesnych fizyków, wraz z narodzinami Wszechświata narodziła się przestrzeń i narodził się czas.